Jest to choroba powodowana przez grzyby Lophodermium pinastri (Schrad.) Chevall. i Lophodermium seditiosum Minter, Staley et Millar (Ascomycota, Ascomycetes, Rhitismatales). Powoduje zamieranie i przedwczesny opad igieł. Choroba najgroźniejsza dla sosen do 5-6 wieku życia (szczególnie w odnowieniu naturalnym), choć może również powodować zamieranie drzew nieco starszych. patogeny porażają sosny niezależnie od wieku. Wyrzut zarodników trwa od wiosny do listopada, z dwoma szczytami w lipcu i wrześniu-październiku. Pierwsze objawy porażenia (żółte plamy na igłach) widoczne są dopiero jesienią, w okresie zimy igły żółkną, brązowieją, zamierają i na wiosnę opadają. Następnie na opadłych igłach tworzą się miseczki, które w zależności od warunków wilgotnościowych mają zdolność do otwierania i zamykania się. W szkółkach igły pojedyncze nie opadają, a porażone sadzonki przybierają postać nastroszoną, po czym zamarłe igły wykruszają się. Patogeny porażają igły tegoroczne. Choroba powoduje oprócz zamierania drzew straty przyrostowe. Choroba może występować epifitozyjnie, czyli masowo. Warunki sprzyjające to wilgotna wiosna i lato oraz łagodna jesień i zima. Ochronę stosujemy w szkółkach, ewentualnie w bardzo cennych uprawach i odnowieniu naturalnym. Opryski preparatami chemicznymi muszą być bezwzględnie wykonane przed szczytami wyrzutu zarodników workowych. Częstotliwość oprysków zależy od jakości preparatu chemicznego, cyklu rozwojowego sosen i warunków pogodowych. Pierwsze dwa zabiegi zaleca się wykonać fungicydami o działaniu kontaktowym, a następne środkami o działaniu układowym. Sadzonki sosny z aparatem asymiacyjnym porażonym powyżej 25% nie przeznacza się do odnowień.

W galeri prezentujemy zdjęcia z upraw porażonych osutką.